Tag Archives: Zweden

Skagenröra: Garnalen op toast

Het makkelijkste en lekkerste visgerecht van Zweden

Het Restaurant, een Zweedse serie op Netflix, begint aan het einde van de Tweede Wereldoorlog en loopt over twee decennia, en beschrijft de steeds veranderende levens van de familie Löwander en het populaire restaurant dat ze runnen. Leuke serie om naar te kijken en ze wordt niet voor niets omschreven als de volgende Downton Abbey.

Vandaag staat Skagenröra op het menu. Toast Skagen is een Zweeds voorgerecht en gerecht. Het bestaat uit twee stukken geroosterd brood en een garnalensalade genaamd skagenröra, meestal gemaakt met mayonaise, mosterd en dille en gegarneerd met kuit.

Skagen is toch in Denemarken?

De naam van het gerecht komt eigenlijk van de stad Skagen in Denemarken, maar daar kennen ze het niet. Het is wel heel populair in Zweden, waar het werd gemaakt door de in Stockholm gevestigde restaurateur en chef-kok Tore Wretman. Hij introduceerde Toast Skagen in de jaren vijftig aan het publiek.

Handskalade räkor

Skagenröra staat ongeveer op alle menu’s in Zweden en vaak staat er “handskalade räkor” bij. Wat betekent dat de garnalen met de hand gepeld werden. Dit is blijkbaar heel belangrijk voor de Zweden, omdat dan alle smaken naar boven komen. Dus, dan heb ik dat ook maar gedaan.

Wat heb je nodig?

  • 500 gram gamba’s of tijgergarnaal
  • 120 ml mayonnaise
  • 120 ml zure room (gräddfil)
  • bieslook
  • Dyon mosterd
  • peper en zout
  • 4 sneden wit brood of baguette
  • dille
  • 50 gram zalmkuit, zalmeitjes, haringparels, …
  • 4 partjes citroen

Hoe maak je het?

Maak een dressing met de mayonaise, een halve theelepel mosterd, 5 EL zure room en het sap van een halve citroen. Meng en controleer de kruiding. Zet weg in de koelkast.

Een paar uur voor je gaat opdienen meng je een halve fijngesneden rode ajuin door de dressing. Meng er ook de gepelde garnalen onder. Snij de dille en bieslook fijn en meng onder de garnalen. Hou wat kruiden over voor de versiering.

Serveer op een bedje van jonge sla en geef er wat geroosterde baguette bij. Versier met een lepeltje zalmkuit, zalmeitjes, haringparels of wat je ook maar lekker vindt.

NM.

Meatballs For The People – Stockholm

Als we de Zweedse chef-kok van de Muppets moeten geloven, eten de Zweden niets anders dan meatballs. En dat kunnen met liefde handgemaakte exemplaren zijn, gemaakt van het beste vlees, of bevroren exemplaren die op weg naar huis worden gekocht en in de oven worden gegooid voor een snel diner. Het maakt niet uit – zolang er maar genoeg zijn. Stereotypen hebben vaak een kern van waarheid in zich, en die over Zweden als een land dat van gehaktballen houdt, is wel correct. Wij gingen ze proeven in Meatballs for the People in Stockholm.

Turkse of Zweedse gehaktballen?

De Zweedse gehaktballen zijn echter Turkse gehaktballen, en daarvoor moeten we terug naar de 18de eeuw. Koning Karel XII van Zweden probeerde de invloed van Zweden in de regio te vergroten, dus besloot hij maar Rusland binnen te vallen. Een beetje overmoedig en een domme beslissing, met als hoogtepunt een ware afslachting in de slag om Poltava in 1709, waarin hij zowaar 1/3 van zijn troepen verloor. Game over, einde van het Zweedse rijk en Karel XII moest naar Turkije vluchten.

Hij was daar vooral in de ban van een gerecht – kåldolmar – dat erg leek op de moderne Zweedse gehaktballen. Hij genoot er zo van dat hij, toen hij uiteindelijk terugkeerde naar Zweden, vijf jaar na zijn ballingschap, het recept mee terug nam.

Hij was officieel nog steeds de koning en, zoals mensen vaak doen, kopieerden ze de koning. Het gerecht werd een hoofdbestanddeel van de hogere klassen en vond langzaam zijn weg naar de gewone Zweden, vooral na de uitvinding van de vleesmolen en van houtkachels in de 18e eeuw.

Een recept voor kötbullar, of Zweedse gehaktballetjes, verscheen voor het eerst in een boek een paar decennia later. En zo startte de obsessie van Zweden – en de rest van de wereld – met gehaktballen met aardappelpuree, lingonberries – rårörda lingon – en een mooie dikke jus.

Meatballs for the People

Er zijn natuurlijk veel plekken in de Zweedse hoofdstad Stockholm om traditionele Zweedse gehaktballen te proeven. Naast IKEA is er Meatballs for the People, dat experimenteert met verschillende soorten gehaktballen.

Het is de moeite waard om te gaan eten in Meatballs for the People, om de zorg, liefde en passie te ervaren die de Zweden hebben voor één van hun favoriete gerechten. De kötbullar van IKEA vervallen in het niets bij de meatballs van Meatballs for the People. Een ware delicatesse, geserveerd met een grote dosis humor!

Praktische Info

Adres: Nytorgsgatan 30 of Österlånggatan 17, Stockholm, 116 40 , Sweden

http://www.meatball.se/en-se

NM.

Gunilla klokkentoren in Uppsala

Gunillaklockan

Uppsala, de hoofdstad van de provincie Uppsala län is de derde grootste stad van Zweden. Het is een universiteitsstad. Eén van de bezienswaardigheden in Uppsala is het nogal roze gekleurd kasteel van Uppsala. Het werd in 1549 gebouwd door Koning Gustav Vasa. Net zoals vele andere Middeleeuwse kastelen is ook dit kasteel de plek bij uitstek geweest van vele politieke intriges, afrekeningen en moorden. Je kan er niet naast kijken, want het kasteel ligt op een heuvel en van daaruit heb je een prachtig zich over Uppsala en zijn vele monumenten. Naast het kasteel op het Styrbiskop Bastion kan je er ook de Gunillaklockan zien. De bel van de houten klokkentoren van Gunilla werd in 1588 door Koningin Gunilla geschonken aan de kapel van het kasteel.

NM.

 

 

Walpurgisnacht

Walpurgisnacht wordt gevierd in de nacht van 30 april op 1 mei. Het is genoemd naar de heilige Walburga en dit feest heeft een speciale betekenis voor heidenen en wicca’s, want het volksgeloof wou dat tijdens die nacht de boze geesten vrij spel hadden. Een van de tradities rond Walpurgisnacht is Beltane, een Keltisch voorjaarsfeest, waarop het begin van de lente gevierd wordt met grote vreugdevuren. De meiboom is nog zo een traditie.

De Vikingen ontstaken bijvoorbeeld grote vuren om de kwade geesten op een afstand te houden. Want tijdens de Walpurgisnacht komen de heksen uit alle hoeken en gaten tevoorschijn om op bezemstelen, kattenstaarten, rieken, dorsvlegels of ongeacht welk ander vervoermiddel dat ze onderweg aantreffen door de lucht te suizen, op weg naar het heksenbal met duivels en demonen. Maar ook geitenbokken behoorden tot de favoriete rijdieren van de heksen. Vooral de 4×4 versie was gegeerd, omwille van het betere bochtenwerk.

Bij de Germanen werd de godin Freya vereerd (Vrouwe van Valburgia), godin van de liefde en de vruchtbaarheid). En in Zweden is het de naamdag van Valborg (Valborgsmässoafton) en worden traditioneel grote vreugdevuren aangestoken, onder het zingen van liedjes over de lente. In steden met een oude universiteit, zoals Uppsala vinden dan de lentefeesten van de studenten plaats.

NM.