Tag Archives: Madeira

What’s your next wee dram? Kilchoman Madeira cask matured 2021

5 januari is ROBERT BURNS night

Should auld acquaintance be forgot,
And never brought to mind?
Should auld acquaintance be forgot,
And auld lang syne!

Auld Lang Syne (Robert Burns)

Auld Lang Syne

robert burns

De kans is groot dat je dit liedje al een paar keer luidkeels hebt meegezongen. Auld Lang Syne – herinnering aan vervlogen tijden – is een gedicht en oude Schotse ballade van de hand van de Schotse dichter Robert Burns. Hij heeft het zelf op muziek gezet, hoewel de melodie die wij kennen niet de originele is. Auld Lang Syne wordt traditioneel gezongen op Hogmanay, de overgang van het oude naar het nieuwe jaar, maar zeker ook op Burns Night.

Robert Burns werd geboren op 25 januari 1759 en overleed op 37-jarige leeftijd in Dumfries op 21 juli 1796. Burns heeft heel wat gedichten geschreven en bijgedragen tot de Schotse cultuur en was zeer populair. Een paar jaar na zijn dood besloten vrienden zijn verjaardag te herdenken en zo werd 25 januari Burns Night.

Wat doe je op Burns Night?

Burns Night is een viering volledig gewijd aan de gedichten van Robert Burns, Haggis en whisky. Op het menu staat meestal cock-a-leekie soup , een soep gemaakt van kip en prei, de klassieker Haggis, neeps and tatties, als dessert cranachan of bannocks. En vooral toasten op Robert Burns.

Kilchoman Madeira cask matured 2021

Traditioneel doe ik op Burns night een flesje whisky open en dit jaar is het de beurt aan deze Kilchoman Madeira Cask, gebotteld op 50% alcohol en gelimiteerd tot 17.000 flessen wereldwijd. Kilchoman Distillery had gepland om deze eind 2021 uit te brengen, maar door een tekort aan flessen liep het vertraging op.

Het is een jonge, maar karaktervolle single malt whisky die werd gedistilleerd in mei 2016 om daarna 5 jaar en 3 maanden op 46 nieuwe madeira hogsheads te rijpen.

Anthony Wills, de stichter van Kilchoman legt het perfect uit: “Kilchoman really lends itself to maturation in fortified wine casks.  The rich fruity character of the casks balances nicely with the creamy citrus sweetness of our new spirit.  My preference when using wine casks has always been to use fresh first fill barrels with a view to bottling the whisky relatively young.  This approach means the lighter clean flavours and the fresh maritime peat smoke isn’t overwhelmed by the cask influence” 

De geur doet denken aan tonen van karamel, sinaasappelzeste en rijpe pruimen gemixt met hints van kruiden en rook (50 ppm – Parts per million oftewel delen per miljoen is een maat voor concentratie van fenol – Ter vergelijking, Laphroaig 10 zit rond de 55 ppm)

Citrussmaken, tonen van perzik en rozijnen ontdek je in de mond en dit gaat over naar hints van walnoten, pure chocolade en rook. De afdronk doet denken aan wijn, bruine suiker, donker fruit en rook.

We wensen je een fijne Robert Burns night.

NM.

In the Mix Madeira Flip

Madeira drinken is weer in, en zo zie je maar… alles komt terug (dus vermoedelijk ook de beenwarmers uit de jaren 80). Lange tijd verbannen naar achteraan de kast van oma of tante Gilberte, is de madeira terug te vinden op de drankkaarten van de betere restaurants. Heel dikwijls gaat het om heel oude Madeira.

Wij maken er een Madeira Flip mee, bijna een dessert op zich, omwille van de zijden textuur en de ingrediënten natuurlijk. De zoete en hartige complexiteit van Madeira voegt veel diepte toe aan cocktails met tonen van gedroogde vijgen, walnoten en hartige umami. Daardoor is deze rijke, dessertachtige (en alcoholarme) cocktail een uitstekende keuze is voor feesten.

Madeira

Madeira is een versterkte, zeer lang houdbare wijn, afkomstig van het eiland Madeira. Het zijn versterkte wijnen (zoals porto en sherry) waarvan het fermentatieproces is gestopt door toevoeging van alcohol. De suiker in de druiven wordt daardoor niet helemaal “opgegeten”, en het alcoholgehalte is hoger dan bij een traditionele wijn.

Maar de echte bijzonderheid van Madeiras is het roosteren. Om de omgevingswarmte in de ruimen van schepen die in de 18e eeuw wijn exporteerden na te bootsen, worden de meest voorkomende Madeira’s ‘gekookt’ in grote houten, betonnen of roestvrijstalen vaten. Tijdens het rijpen worden ze verschillende keren verhit om de suikers te karamelliseren en het verouderingsproces te versnellen. Deze techniek genaamd “estufagem” produceert wijnen die zijn gewijd aan koken of eerder intensieve productie.

Om de beste Madeira’s te produceren, is de techniek iets anders. De vaten worden niet direct verwarmd. Ze worden achtergelaten op zolders (of in magazijnen). De temperatuurverschillen tussen dag en nacht, tussen winter en zomer, zullen de wijnen dan geduldig “maderiseren”. De beste van hen zullen dus tientallen, zelfs eeuwen oud worden. Het is de locatie van deze zolders, of van de vaten zelf op deze zolders, die op Madeira het ware idee van terroir zal geven. Twee identieke sappen, twintig jaar gerijpt maar tien meter uit elkaar, resulteren niet in dezelfde fles!

Flip?

Het woord flip komt van een oude techniek waarbij de eimix snel tussen twee jugs werd gegoten om er lucht in the krijgen en dus een schuimige substantie en zijden textuur.  Dat lossen we nu anders op (zie verder).

Deze flip is eigenlijk meer een dessert, vandaar dat het ook zo een succes is als after dinner drankje. 

Wat heb je nodig?

  • 45 ml Madeira
  • 15 ml Amaro Nonino
  • 10 ml suikersiroop 1:1
  • 10 ml room
  • 1 heel ei
  • Vers geraspte nootmuskaat, voor de garnering

Hoe maak je het?

Combineer alle ingrediënten in een shaker zonder ijs en dry shake gedurende 20 seconden.

Voeg ijsblokken toe en shake tot de juiste afkoeling.

Fine strain in een coupe en garneer met geraspte nootmuskaat.

NM.

In the Mix Byrrh Cobbler

De cobbler, ooit een heel innovatief drankje

In de reeks cocktails met Byrrh kiezen we vandaag voor een cobbler. Een cobbler is een gemakkelijk drankje waarmee je eindeloos kan variëren. Je neemt een versterkte wijn en iets zoet, doet er veel crushed ice bij en je werkt af met iets sprankelend. De sherry cobbler was de eerste en ook de meest bekende versie.

Maar in onze versie gebruiken we Byrrh en madeira, en daar doen we orgeat siroop en een koude Darjeeling thee bij. We werken af met prosecco (of cava). Typisch aan een cobbler is fruit dat in seizoen is, en voor onze versie gebruiken we braambessen.

Byrrh heeft toetsen van donker fruit, en die pairen wonderwel met de notensmaak van de zoete orgeatsiroop. Daarbij komen de tannines van de zwarte Darjeeling thee en wat fris van de citroen. De sprankelende prosecco, de munt en de braambessen maken het geheel echt fris.

Crushed ice en een rietje

De cobbler – uit 1830 – is één van de eerste drankjes waarin crushed ice werd gebruikt én een rietje, en was toen heel innovatief. Het ijs kwam pas op en werd gebruikt om de cocktail af te koelen. De grote hoeveelheid crushed ice in een cobbler zorgden ervoor dat je niet zomaar van je glas kon drinken zonder te morsen, dus werd een rietje gebruikt.

Cobblers verdwenen uit de gratie tijdens de Grote Drooglegging. En toch maakten ze de laatste jaren een welverdiende comeback: gemakelijk te maken, veel variatie, seizoensgebonden fruit en vooral heel verfrissend, zeker bij hoge temperaturen.

Wat heb je nodig?

  • 45 ml Byrrh
  • 30 ml koude Darjeeling thee
  • 15 ml orgeat siroop
  • 20 ml Madeira
  • 1 schijfje citroen
  • Prosecco om af te toppen

Hoe maak je het?

Muddle het schijfje citroen en de orgeat in een mengglas. Doe er de thee, Byrrh en Madeira bij en meng. Giet nu alles in een voorgekoeld Collinsglas.

Vul het glas voor 3/4 met crushed ice. Top af met prosecco. Doe er nog wat meer crushed ice bij en werk af met een takje munt?

NM.

In the Mix Eggnog

Eggnog: lekker maar straf

Eén van onze laatste experimenten dit jaar was eggnog, vooral bekend in de Angelsaksische landen, maar wegens het succes van kerstmarkten ook al in onze contreien bekend. Het woord eggnog komt van nog, een Oud Engels woord voor bier, en noggin was de beker waaruit het gedronken werd.

Het drankje eggnog is verwant aan de posset (zie artikel madeleines met frisse citroen posset), een dik drankje gemaakt van eieren, melk en een versterkte wijn (zoals Madeira). Zowel eggnog en posset waren drankjes met een hoog alcoholgehalte en toen eerder voor de rijke klasse bestemd, omdat zij het geld hadden om de ingrediënten te kopen.

Eggnog perfect serve

Jerry Thomas, de auteur van de in 1862 verschenen bijbel van de bartenders (The Bartenders Guide), maakte toen eggnog met een volledig ei, 60 ml brandy, 30 ml rum, 60 ml melk en 30 ml gewone siroop. Dit alles ging in de shaker voor een dry shake en pas dan gingen de ijsblokken erbij voor een hard shake. En dan een double strain in één of twee glazen met een beetje nootmuskaat erover.

Opgelet want eggnog is straf spul, waarmee je je schoonmoeder op kerstavond KO maakt.

Ik heb dit jaar 4 flessen gemaakt. Eén alvast om te bewaren tot kerst volgend jaar. Er zijn al jaren discussies aan de gang dat je eggnog niet kan bewaren omwille van eieren, maar ik ben geloof daar niets van. De fles staat nu op een koele donkere plek in mijn kelder. Ik heb ook nog twee flessen gemaakt met twee soorten rum (3/4 Mount Gay Black Barrel en 1/4 Appleton Estate Rum) en nog een fles met Mount Gay Black Barrel rum en met de Belle Fleur eau de vie van Jigger’s (zie artikel). Volgens de believers moet je eggnog op dezelfde dag maken én drinken. Mijn eggnog zal op kerstavond exact drie (3) weken oud zijn. Nu, ik heb er zowat om de twee dagen al eens van geproefd, en mijn eggnog wordt beter met de dag: de smaak wordt voller en ronder en de alcohol komt er goed door.  De believers hebben dus ongelijk!

Wat heb je nodig ?

  • 8 eieren, eigeel van eiwit gescheiden
  • 140 gram suiker
  • 700 ml volle melk
  • 480 ml room
  • 480 ml rum (of een mix van rum en brandy)
  • Vers gemalen nootmuskaat

Hoe maak je het ?

Het geheim van deze licht en luchtige eggnog is de toevoeging van opgeklopte eiwitten.

Klop de eiwitten met de mixer op tot ze de consistentie van scheercrème hebben, net zoals meringue maken. Verminder de snelheid van de mixer en voeg er de helft van de suiker bij. Zet even opzij.

Doe de overblijvende suiker in de kom met de eigelen en klop deze op tot bleek en schuimig. Voeg er nu langzaam de melk, room en de alcohol bij. Meng even goed door op lage snelheid.

Neem een spatule en vouw voorzichtig de eiwitten bij het eigeelmengsel.

Je eggnog is nu klaar om te serveren. Werk af met wat vers gemalen nootmuskaat en een toefje slagroom.

NM.

Zeebarbeelfilet met sabayon van mais en puree van zucchini

7051

We kozen voor een kleurrijk en feestelijk visgerecht met zeebarbeel in de hoofdrol. Zeebarbeel (of rouget-barbet of red mulet) is een klein maar heel smakelijk visje dat ook wel eens koningsvis genoemd wordt. Deze vis wordt vooral in de Middellandse zee en rond het eiland Madeira gevangen. We serveren de in pan gebakken filets met een pittige puree van zucchini en een sabayon van zoete mais met een versiering van gebakken kleine blokjes chorizo die voor het crunchy effect zorgen. Om nog wat extra kleur aan dit gerecht te geven hebben er ook nog wat druppeltjes gel van geroosterde rode paprika aan toegevoegd

Een hele boterham vol maar je kan eigenlijk bijna alles à la minute klaarmaken. Indien dit een onderdeel van je feestmenu is, kan je zelfs alles op voorhand maken en pas op het laatste moment afwerken. Zeebarbeel is een klein visje met stevig vlees en een hele fijne smaak dat heel mooi presenteert.

7041

Wat heb je nodig?

Voor de puree van zucchini

  • 2 courgettes
  • 1 sjalot
  • Rode chilipeper vlokken
  • marjolein

Voor de sabayon van mais

  • 2 zoete maiskolven
  • 2 fijn gesnipperde sjalotjes
  • 25 gram boter
  • 150 ml room
  • 150 ml bouillon (kip of groenten)
  • 2 EL rode wijn
  • saffraandraadjes
  • ei
  • zeebarbeelfilets
  • tapenade van zwarte olijven (optioneel)
  • 100 gram chorizo

Hoe maak je het?

Chorizo

Snij de chorizo in kleine vierkante blokjes. Bak ze snel aan in een pan op een middelmatig vuur tot ze hun vet verloren hebben en licht gerkarameliseerd zijn. Laat uitlekken op wat keukenpapier.

Pittige Puree van zucchini

Warm twee eetlepels olijfolie op in een pan met zware bodem en doe er de stukjes courgette in. Kruid met zout en een stevige hoeveelheid zwarte peper. Laat verder garen op een laag vuurtje en roer regelmatig om. De courgette mag enkel garen en niet bruin worden.

Neem ondertussen een andere pan en doe er twee eetlepels olijfolie in. Verwarm op een middelmatig vuur en doe er dan de fijn gesnipperde sjalot bij, zout, marjolein en wat rode chilipepervlokken. Eventueel nog wat andere kruiden tot de puree pittig en kruidig is. Laat eveneens gaar worden (en niet bruinen).

Voeg bij de zucchini en meng even goed dooreen. Pureer in een blender en hou warm.

Sabayon van mais

Verwijder de korrels van de twee maiskolven. Smelt wat boter in een pan en laat er een fijn gensipperd sjalotje in fruiten op een laag vuur. Doe er de maiskorrels bij en laat langzaam en al roerend garen. Na ongeveer 10 minuten mag er 150 ml bouillon en room bij. Laat nog een vijftal minuten verder sudderen. Pureer in de blender en haal nog eens door een fijne zeef. Laat afkoelen. Wanneer de massa koud is mag je deze opkloppen met een garde tot licht en luchtig.

Reduceer de 2 EL rode wijn tot ongeveer een derde en voeg bij de purée van mais. Meng goed dooreen.  Warm op au bain-marie en klop er een eigeel door om de massa te laten indikken. Controleer de kruiding.

Verwijder eventuele visgraten. Kruid de filets op de vleeszijde. Bak de filets van zeebarbeel op het vel in een lepel olijfolie op een laag vuurtje. Laat de vis bakken zonder de pan op te schudden. Na ongeveer 5 à 6 minuten bakken laat je de filets nog één minuut garen in de oven.

Dresseren

Lepel wat puree van zucchini op een bord. Lepel de sabayon errond (of doe de sabayon in een siphon en spuit hem op het bord). Schik de visfilets op je bord el lepel er een beetje tapenade over. Strooi er wat krokante blokjes chorizo rond. Werk af met wat druppeltjes gel van rode paprika.

NM.

Krokant gebakken kippenlevers met paddenstoelen

8967

Het is koud dus maken we comfort food. Ik had zin in krokant gebakken kippenlevertjes met polenta. Maar één probleem, ik zat zonder polenta, dus werd het improviseren. Ik had gelukkig nog voldoende semolina in huis. Griesmeel of semolina (Italiaans) of semoule (Frans) is zeer dankbaar in de keuken omdat je er brood, pasta, crackers, spätzle, pudding en nog zovele andere dingen kan mee maken. Ik had geen tijd – lees geen zin – om er Gnocchi alla romana classici van te maken, dus heb ik de semolina maar klaargemaakt als polenta.

Veel mensen rekenen kippenlevertjes bij slachtafval en lopen er in een boog rond. Maar toch zijn ze heel lekker omwille van de speciale smaak. En ze zijn ook goedkoop.  Een paar tips om ze in perfecte omstandigheden klaar te maken. Koop helrode kippenlevers, want dat is ene teken dat ze vers zijn. Koop ze en maak ze onmiddllijk klaar, want je moet ze echt geen dagen laten liggen. Net zoals bij ander slachtafval geldt de regel hoe verser, hoe beter. En je moet ze ook goed droogdeppen voor gebruik want ze spatten nogal. En ze zijn op zijn best als je ze snel en kort bakt op een hoog vuur, zodat ze nog een beetje rosé zijn. Laat ze zeker niet uitdrogen.

Wat heb je nodig?

  • 500 kippenlevers
  • 1 ajuin/sjalot
  • Vers gemalen zwarte peper en zout
  • gram polenta
  • ¾ liter warme kippenbouillon
  • 50 gram boter
  • 50 gram Parmezaanse kaas

Hoe maak je het?

Spoel de verse kippenlevers onder koud water en dep ze droog. Verwijder eventuele vetslierten. Snipper een sjalot of een kleine ajuin fijn.

Verwarm wat olie en boter in een pan en bak de kippenlevers kort en op ene hevig vuur aan. Doe er de ajuin bij en de cultuurchampignons. Let op want kippenlevers kunnen redelijk spatten. Je kan er eventueel wat stukjes spek bij bakken, heel lekker.

De kippenlevers zijn op zijn best als ze rosé gebakken zijn. Dus om te vermijden dat ze uitgebakken zijn kan je er na een viertal minuten eens de punt van een mes in steken. Als er nog bloed uitkomt zijn ze nog niet klaar. Laat ze nog even verder bakken tot ze gaar zijn. Kruiden met peper en zout en als je wat saus wil, werk dan af met een scheutje madeira en wat fond.

Giet ongeveer ¾ liter warme kippenbouillon in een sauspan met zware bodem op een laag vuurtje. Giet er de semolina bij en roer met een houten lepel of een garde. Na ongeveer 5 minuten is de semolina klaar. We doen er een klontje boter bij om de semolina smeuïg te houden, en eventueel wat Parmeggiano. Kruiden met een draai peper van de molen en een beetje zout.

Schep wat hete semolina op een bord en schik er wat kippenlevertjes op. Lepel er wat saus rond en werk af met wat platte peterselie.

NM.

4735

Kalfsnier in madeirasaus

slachtafval quinto quarto1

3039

Als ik de statistieken van Nullam bekijk dan stel ik met genoegen vast dat de recepten met slachtafval het veel beter doen dan verwacht. Je kan deze recepten nu vinden onder de rubriek ‘Quinto Quarto Slachtafval Orgaanvlees’ in het menu aan de linkerkant.

We kozen vandaag voor een niet zo voor de hand liggende combinatie, namelijk kalfsnieren in madeirasaus. In de jaren 70 en 80 ging er geen feest voorbij of er stond koetong in de madeirasaus met groentenkrans en aardappelpuree op het menu. Ik had zin in madeirasaus maar wou iets dat sneller klaar was dan koetong, dus koos ik voor kalfsnieren. En ook de madeirasaus is een beetje aangepast want ik heb er geen champignons in gedaan.

Alhoewel koetong in de madeirasaus een exclusief Belgisch gerecht is, komt de madeirasaus uit het Verenigd Koninkrijk. Het eiland Madeira, nu Portugal, was in de vroeg 19de eeuw bezet door de Engelsen. Het zijn zij die de Madeirawijn hebben ontwikkeld en gecommercialiseerd

Madeirawijn is een versterkte dessertwijn (16 tot 18 graden alcohol) die zeer lang houdbaar is. De productie van deze wijn is nu gemoderniseerd, maar vroeger werd de wijn gedurende maanden op natuurlijke wijze aan de warme zon van het eiland blootgesteld (de canteiro-methode).

2486

Wat heb je nodig? Voor 4 personen

  • Kalfsnieren
  • 2 EL boter
  • 20 cl Madeira
  • Sjalotten
  • Laurierblad
  • Bloem
  • Tomatenpuree
  • Kippenbouillon
  • Platte peterselie
  • Een paar druppeltjes citroensap

Hoe maak je het?

We beginnen met een roux te maken. Smelt de boter in een sauspan op een middelmatig vuur. Wanneer de bloem begint te bruisen mag de bloem erbij. Laat lang genoeg bakken tot de bloemsmaak weg is. Giet er nu wat kippenbouillon bij en een laurierblaadje en laat de saus al roerend met een garde binden. Indien de saus te dik is, voeg je er nog wat bouillon aan toe, tot de saus de voor jou gewenste dikte heeft.

Verminder het vuur zodat je de saus kan warm houden. Voeg er een lepeltje tomatenpuree bij en kruid met peper en zout.

Normaal ga je voor de madeirasaus nu een sjalotje fruiten in wat boter, samen met de stukjes champignon (deze gaan dan bij de afgewerkte roux), maar we hebben voor onze madeirasaus geen champignons gebruikt en het sjalotje met de kalfsnier mee gestoofd.

Maak de nieren schoon door het eventuele vet te verwijderen en ze te weken in koud water.

Bak de nieren in zijn geheel of snij ze in plakken. Kruid ze met peper en zout en haal ze door de bloem.

Verwarm wat boter in een pan en bak de nieren aan alle kanten tot ze de gewenste gaarheid hebben en mooi lichtbruin zijn (ongeveer 2 à 3 minuten). Stoof op het laatste een fijn gesnipperd sjalotje mee. Haal de nieren uit de pan en hou ze warm.

Deglaceer de pan met de madeira en schraap de aanbaksels los. Laat dit wat inkoken op een middelmatig vuur. Giet de saus door een fijne zeef. Doe er wat fijn gesnipperde platte peterselie bij en een paar druppeltjes citroensap bij.

Dresseer wat stukken kalfsnier op een bord en giet er een paar lepels madeirasaus over.

NM.