Tag Archives: Escoffier

Jagersaus

Jagerssaussauce chasseur – is een klassieke bruine saus uit de Franse keuken, meestal gemaakt met demi-glace of een Spaanse saus als basis. Sauce Espagnole is ook een klassieke saus van Escoffier, maar wordt soms wel Sauce Brune genoemd. 

We maken een iets lichter versie van de jagersaus. Maar we gebruiken ook paddenstoelen en sjalotten en werken af met tomaat en fijne kruiden. Maar wij gebruiken room, waardoor de smaken van de fijne kruiden, tomaat en de aciditeit van de wijn goed doorkomen.

Wat heb je nodig?

  • 4 kippenborsten
  • 4 grote sjalotten, in de lengte gehalveerd
  • 8 takjes tijm
  • 125 ml droge witte wijn (zoals Aligoté of Chardonnay)
  • 250 ml kippenbouillon
  • 2 EL ongezouten boter
  • 1 bakje (wilde) paddenstoelen, schoongemaakt en in stukjes gesneden
  • 125 ml room
  • 1 grote pruimtomaat, in stukjes gesneden
  • 1 EL fijngehakte verse bieslook
  • 1 EL fijngehakte verse dragon

Hoe maak je het?

De kip

Bak de stukken kip in de pan (of in de oven), met de huid naar beneden, tot de huid krokant en goudbruin is, ongeveer 4 minuten. Kip omdraaien. Voeg de sjalotten toe met de snijkant naar beneden. Kook kip en sjalotten tot de sjalotten bruin zijn, ongeveer 4 minuten. Voeg tijm en wijn toe aan de pan. Breng aan de kook. Voeg nu de bouillon toe en breng weer aan de kook. Zet de pan in de voorverwarmde oven en laat verder garen.

Haal de pan uit de oven. Leg de kipfilets en sjalotten op een bord. Bedek met aluminiumfolie om warm te blijven tijdens het maken van saus. Giet het bouillonmengsel door een fijne zeef in een hittebestendige kom of maatbeker en zet opzij. Veeg de pan schoon en zet ze weer op hoog vuur.

De saus

Smelt boter in een pan en bak de champignons. Bak, zonder te roeren, tot ze aan één kant bruin zijn, ongeveer 2 minuten. Schud de pan om champignons los te maken. Bak verder, zonder te roeren, tot de champignons net hun sappen beginnen af ​​te geven (ongeveer 2 minuten). Voeg het gezeefde bouillonmengsel en de room toe aan de pan en breng op hoog vuur aan de kook. Zet dan het vuur laag tot middelhoog en laat sudderen. Af en toe roeren, tot de champignons zacht zijn en de saus dik genoeg is om de achterkant van een lepel te bedekken. Haal van het vuur en roer tomaat, bieslook en dragon erdoor. Controleer de kruiding en breng op smaak met zout.

Snijd de kipfilets kruiselings in stukken van 3 cm. Verdeel de kip over borden en serveer met jagerssaus.

NM

Choron saus

1127

Vandaag op onze nationale feestdag een nationaal gerecht, namelijk biefstuk met frieten. We kozen voor West-Vlaams rood rund met handgemaakte frieten en choronsaus. Choronsaus is een béarnaise saus, per toeval uitgevonden door de Franse chef Alexandre Étienne Choron, waaraan men op het einde een beetje tomates à l’étouffée toevoegt.

De Snelkookpan

Tomates à l’étouffée komt van een oude kooktechniek (cuisson à l’étouffée), toen men nog snelkookpannen gebruikte. De tomaten worden onder hoge druk gekookt waarbij de kooktemperatuur hoger is dan 100° Celsius en de gerechten sneller gaar zijn. Het is eigenlijk een soort stoven in eigen nat in een hogedrukpan. De tomaten zijn veel sneller klaar, de vitaminen blijven behouden en de smaak is beter. De tomates à l’étouffée worden in de snelkookpan gegaard, dan gereduceerd en vervolgens door de chinees gehaald.

De snelkookpan werd uitgevonden door Denis Papin, een Fransman en ook de choronsaus is een Franse uitvinding? Waarom dan dit op onze nationale feestdag. Wel, omdat er ook een Belgische kantje aanzit. De basis van béarnaise en choronsaus is een gastrique, een zure basis voor botersausen.

Wat is Gastrique?

Gastrique is een reductie van witte wijn, sjalotten, dragonstengels, bouquet garni en wat geplette peperbollen. Zuur is de sleutel tot succes bij botersausen. Gastrique is geen Belgische uitvinding want Universeel plantenextrakt Louis Vedyal gebruikt door Escoffier, maar een Belg heeft wel in 1890 een plantenextract gemaakt met met de samenstelling van Escoffiers basissaus. Zijn naam: Louis Védy uit Brussel. Zijn Universeel plantenextract Gastrique bearnaise 250ml Louis Vedy is nog altijd verkrijgbaar, zelfs in de meeste supermarkten en is zowat een onfeilbaar hulpmiddel bij het maken van onder andere béarnaise. Het extract zorgt voor een constante zuurtegraad bij de aanmaak van bearnaisesaus. En deze constante is van fundamenteel belang voor het lukken van de saus, want de zuurte vormt een evenwicht met het zoete van de boter. Dit was een revolutionaire doorbraak in sausland, want béarnaise is een nogal broze saus, en met dit plantenextract kan je bijna niet meer missen, want het maakt de consistentie van je saus stabieler. En er is ook een Gents tintje want het productieadres is dat van Tierentyn mosterd op de Groentenmarkt in Gent.

Gastrique

Maak de gastrique op voorhand want hij moet afkoelen. Ik maak de gastrique altijd in grote hoeveelheden want je kan die gemakkelijk invriezen.

Wat heb je nodig? voor 4 personen

  • ½ liter witte wijn
  • ½ liter azijn
  • ½ liter water
  • 1 bouquet garni
  • peterseliestengels
  • 3 sjalotten, fijn gesnipperd)
  • 1 EL geplette peperbolletjes

Hoe maak je het ?

Alle ingrediënten in een sauspan en laten reduceren tot je ongeveer 1 deciliter vloeistof over hebt. Zeven en laten afkoelen.

Choronsaus

Wat heb je nodig? voor 4 personen

  • 150 g boter
  • 3 dooiers
  • 3 eierdopjes gastrique
  • Enkele takjes dragon
  • Een beetje kervel (optioneel)
  • peper en zout
  • eventueel nog een paar druppeltjes citroen
  • 150 gram tomatenblokjes
  • 1 EL geconcentreerde tomatenpuree

Hoe maak je het?

Begin met de boter traag en zachtjes te laten smelten op een heel laag vuur. Verwijder het eischuim van de gesmolten boter. Dit is de boter klaren (geklaarde boter).

Laat de tomatenblokjes met het concentraat ongeveer 20 minuten zacht sudderen op een klein vuurtje. De tomatenpuree gaat karameliseren en maakt je choronsaus minder zuur. Haal eventueel door de chinees. Bevochtig eventueel met wat fond indien te droog.

Klop de eierdooiers op in een andere pan. Belangrijk is de dooiers lang genoeg en goed op te kloppen. Een saus op basis van eierdooiers heeft een zekere hoeveelheid vocht nodig om de dooiers mee op te kloppen, dus voegen we er de afgekoelde gastrique bij. Blijven kloppen. Het moet schuimen. De gastrique bepaalt de unieke smaak van de béarnaise/choronsaus.

Dit mengsel gaan we nu langzaam opwarmen op een zacht vuurtje. Als je de saus te warm opklopt, gaat ze schiften. Blijven opkloppen tot je een schuimende mousseline hebt. Giet nu zeer langzaam en onder voortdurend kloppen de geklaarde boter erbij.

Meng de tomaten onder je béarnaise. Controleer de smaak en werk af met peper en zout en eventueel nog enkele druppels citroensap. Afwerken met de blaadjes dragon en kervel.

Serveer bij de steak, niet op de steak. De temperatuur van de steak is veel hoger dan die van de saus, dus ze zou kunnen schiften.

NM.

Ceviche

Een tijdje geleden publiceerden we een artikel over de totale blackout in New York, eind de jaren 70. We vroegen jullie toen wat je zoal kon koken zonder electriciteit. Ceviche was één van de mogelijke oplossingen. Het is een gerechten dat vanzelf kookt door het zuur van het limoen- of citroensap en niet door een warmtebron.

5846

Ceviche is het nationale gerecht van Peru. Peru, het zal jullie misschien verwonderen, heeft een zeer rijke keuken. Meer dan honderd jaar geleden was dit de grote Escoffier ook al opgevallen, want hij klasseerde ze toen als derde beste keuken ter wereld. De Peruviaanse keuken is een amalgaam van verschillende invloeden. De Incas marineerden vis in bier en vruchtensap. De Spaanse conquistadores brachten de limoenen en ajuinen mee en de Japanse immigranten brachten de sashimi manier om vis te snijden mee. Deze verschillende stijlen en ingrediënten kwamen tezamen in Lima, de stad der koningen, en de ceviche was geboren.

Het steringrediënt van ceviche is verse vis, eigenlijk alle soorten zeevruchten (fruto del mar), samen met nog een paar andere, peru1eenvoudige ingrediënten, zoals sap van limoen, chilipepers en rode ajuin. Dat zijn de basisingrediënten voor ceviche en daarmee kan je verder gaan experimenteren.

De vis of zeevruchten worden in kleine blokjes gesneden en worden gekookt zonder warmtebron. Ze koken door ze te laten marineren in limoensap. Ideaal is limoensap omdat de limoen de hoogste zuurtegraad van alle citrusvruchten heeft en daardoor kookt de vis veel sneller.

Bij warm weer is dit een ideaal en verfrissend voorgerecht en fusion in alle aspecten. Bij ons misschien nog niet zo doorgedrongen, maar probeer het eens uit. Het is echt niet moeilijk en eens je techniek onder handen hebt kan je naar hartelust gaan experimenteren.

Zie ook de belangrijke tip onderaan dit artikel.

5855

Wat heb je nodig?

  • 400 gram stevige witte vis
  • Olijfolie
  • 4 limoenen
  • 1 gekonfijte citroen
  • 1 avocado
  • 1 rode ajuin
  • 1 rode chilipeper
  • 1 theelepel kappertjes
  • 1 tomaat
  • 1 venkelknol
  • 1 EL suiker
  • Ruccola

Hoe maak je het?

Ceviche is dus vis of  andere zeevruchten die worden gemarineerd in limoensap. Je laat het geheel een beetje rusten, zodat het zure limoensap de proteïne kan aanvallen, met andere woorden de vis koken. Ik ga mij hier niet aan een meer technische uitleg wagen want mijn kennis van scheikunde is altijd beperkt geweest tot dingen maken die ofwel ontploften of enorm stonken.

Ceviche vereist superverse vis, die in stukjes van gelijke grootte is gesneden. Je doet er limoensap bij, een snuifje zout en wat fijn gesneden rode ajuin. Hoe lang moet dit nu marineren? Dat is een beetje afhankelijk van de gekozen vis of de soort zeevrucht én de hoeveelheid, maar maximum twee uur in de koelkast laten rusten, lijkt me een goede keuze. Langer verandert de textuur doordat de proteïne teveel afgebroken wordt.

Ik maak meestal ceviche met een stevige witte vis of sint-jakobsschelpen. De vis wordt opaak – niet meer transparant, net zoals je vis in de pan of in de oven kookt, en dan is hij klaar voor gebruik.

Snij de vis in blokjes en schik deze in een keramische of glazen schotel. Giet er 2 EL olijfolie over en de helft van het limoensap, wat rode ajuin en een rode chilipeper. Zet weg in de koelkast, ongeveer 2 uur tot de vis niet meer transparant is.

Verwijder het vruchtvlees van de gekonfijte citroen en spoel de schil onder koud stromend water. Dep droog en snij in fijne strips.

Verwijder de schil van de avocado en snij deze in de lengte in stukken.

Maak en kruis in de bodem van de tomaat en dompel deze 30 seconden in kokend water. Verwijder de schil en het binnenste vruchtvlees en snij in kleine blokjes.

De avocado, gekonfijte citroen en blokjes tomaat mogen nu in een mengkom samen met de fijn gesneden rode chili en de kappertjes. Kruiden met peper en zout.

Verwijder de buitenste harde bladen van de venkel en snij deze zeer fijn met een mandoline. Giet er resterende olijfolie en limoensap over en meng goed dooreen. Kruiden met peper en zout en sprenkel er wat suiker over. Zet even opzij.

We gaan nu de borden dresseren. Begin met wat ruccola, dan de venkelsalade, avocado en tomaat. Werk af met de vis, een streepje NM tip van de dagolijfolie, de chilipeper en gekonfijte citroen en wat groen van de venkelknol.

Leche de Tigre

De Peruvianen noemen het overgebleven pittige sap van de marinade ‘leche de tigre’, melk van de tijger. Het is het beste middel tegen een zwaar hoofd van een nachtje stappen en teveel alcohol. Vaak wordt het bij ceviche gegeven in een klein shotglas.

Smakelijk.

NM.

Viva Puccini

Als je Toscane hebt bezocht ben je misschien wel eens van Firenze via Pisa naar de kust gereden. Dan ben je zeker het kleine maar mooie stadje Lucca gepasseerd. Daar werd in 1858 Giacomo Puccini geboren. Zijn familie was zeer muzikaal en toen hij op jonge leeftijd een voorstelling van Aïda van Verdi bijwoonde was hij meteen verkocht.

Hij was één van de grootste componisten aller tijden maar zijn leven was niet allemaal rozegeur en maneschijn. Hij verloor zijn vader toen hij vijf jaar was en er waren vervolgens nog al wat schandalen met vrouwen die er bij de Dag Allemaals en Story’s van die tijd als zoete koek in gingen. Hij vestigde zich een paar kilometers verder richting kust, in Torre del Lago, waar hij zijn meesterwerken componeerde: Manon Lescaut, Madame Butterfly, Tosca en La Bohème.

Als romanticus en levensgenieter had hij een voorliefde voor het platteland waar hij zijn twee grote passies kon uitoefenen, namelijk snelle wagens en de jacht.

st8111a

Puccini in Brussel

De laatste vier jaar van zijn leven werkte Puccini aan Turandot, dat pas na zijn dood werd afgewerkt. Hij was geregeld depressief en leed aan suikerziekte. Puccini was een kettingroker en staat op de meeste foto’s en zelfs op zijn standbeeld in Lucca afgebeeld met een sigaret in de hand. In maart 1924 stelden de dokters vast dat hij kanker had. Na een eerste kuur in de buurt van Parma, die zonder gevolg bleef, raadpleegde hij een andere dokter, die hem doorverwees naar dokter Ledoux in Brussel, die een nieuw soort radiumtherapie had ontwikkeld. Puccini, eigenaar van een optrekje in de Koningstraat te Brussel, kwam aan op 4 november 1924.

Ledoux bevestigde de diagnose en besloot om Puccini te laten behandelen in een privé kliniek aan de Kroonlaan. De behandeling startte snel maar de ziekte was echter te ver gevorderd. Puccini overleed op 29 november 1924 in het gebouw aan de Kroonlaan nummer 1 in Elsene, waar nu nog een herdenkingsplaat hangt (die trouwens in erbarmelijke toestand is).

Geen enkel recept genoemd naar Puccini

Het was de gewoonte in de negentiende eeuw dat grote chefs gerechten de naam gaven van belangrijke personen. Met recepten rond Aïda en Verdi kan je bijvoorbeeld een ganse menukaart vullen. Raar maar waar, er is geen enkel recept naar Puccini genoemd in tegenstelling tot zeer vele van zijn tijdgenoten. Voor mij een beetje onbegrijpelijk. Na heel lang zoeken heb ik in één van de boeken van Escoffier ‘Oeufs pochés  Manon’ gevonden, maar het is zelfs niet zeker dat dit aan Manon Lescaut gerelateerd is.

Toch moet Puccini culinair onderlegd geweest zijn want in een brief aan zijn publicist beschreef hij uitgebreid een recept voor bonen op Toscaanse wijze met salie en look. Ook voor de scènes in Café Momus in La Bohème week hij af van het oorspronkelijke script van Henry Murger en veranderde de recepten en de wijnen die er door Rodolfo, Marcello en Mimi worden genuttigd. Het is natuurlijk maar een detail in deze fantastische opera, maar het moet voor Puccini toch een zekere belang gehad hebben, waarschijnlijk omdat zijn versie van de recepten beter de sfeer weergeven van een bruisend café in de Quartier Latin in Parijs.

Panettone

Puccini’s muziek werd onsterfelijk gemaakt dankzij de grote dirigent Arturo Toscanini. Waarschijnlijk omwille van de depressie en de vele zware beproevingen tijdens zijn leven, leefde Puccini in artistieke isolatie, zelfs met Toscanini had hij een warm-koud relatie. Puccini had de gewoonte om elk jaar rond kerstdag een panettone te sturen naar al zijn vrienden. Eén jaar was hij echter vergeten Toscanini, met wie hij op dat ogenblik ruzie had, van de lijst te halen. Hij zag snel zijn vergissing in en stuurde hem dan maar onmiddellijk een telegram met de volgende woorden: “Panettone sent by mistake”, getekend Puccini. Een paar dagen later ontving hij een kaartje terug van Toscanini met het lakonieke antwoord: “Panettone eaten by mistake”.

NM.

puccini-1