Tag Archives: lemon curd

Lemon Curd en Amandel Broodpudding

Iedereen heeft zijn guilty pleasure en de mijne is lemon curd. Ik kan niet van dat heerlijke goedje blijven en zou het ook overal bij gebruiken.

Deze 19e eeuwse teatime favoriet is klaar in minder dan 15 minuten en je hebt maar 4 ingrediënten nodig. Met andere woorden, het kost minder tijd om het zelf te maken, dan het in de winkel te gaan kopen. Daarbij heeft de winkelversie nooit die verse, scherpe en verfrissende citroensmaak van je zelfgemaakte lemon curd. Voor mijn recept, klik hier

Vandaag maken we een typische Engelse bread and butter pudding, met brioche, amandelboter en lemon curd. Een hoop calorieën maar ooooo zo lekker. Heb je geen brioche, gebruik dan eierbrood of suikerbrood.

Wat heb je nodig?

  • 1 brioche (liefst een dag oud)
  • 600 ml room
  • 125 ml melk
  • zeste en sap van 1 citroen
  • 4 eigelen
  • 3 eieren
  • 160 gram suiker
  • Amandelen
  • Slagroom

Voor de amandelboter
150 gr m amandelen
60 gram zachte boter
30 gram suiker

Hoe maak je het?

De amandelboter

Je kan volle amandelen gebruiken en deze roosteren in de oven. Of je gebruikt amandelschilfers die je in een droge pan bruin laat worden. Laat ze afkoelen op kamertemperatuur en pureer ze in een blender met een snuifje zout en boter.

Beboter een ronde cakevorm van ongeveer 20 centimeter en bestrooi met suiker. Snij rondjes van 7 centimeter uit je briochebrood. leg de overschotjes op de bodem van je cakevorm in een mooie laag. Smeer er wat lemon curd over.

Smeer de rondjes brioche met amandelboter en schik ze met de beboterde kant naar beneden dakpansgewijs in je cakevorm. Ze mogen boven de cakevorm uitsteken. Smeer de rest van de lemon curd over de niet beboterde kant.

Breng de room, de melk en de zeste van citroen aan de kook en laat dan zachtjes sudderen. Meng in een kom de eigelen, eieren, suiker en citroensap en meng dit geleidelijk aan onder de warme vloeistof. Meng even goed en giet dit over de brioche.

Laat dit ongeveer 45 minuten rusten en duw de brioche zachtjes in de custard. Bestrooi met suiker en amandelschilfers.

Zet de cakevorm in een diepe ovenschaal en vul deze tot aan de helgft met water. Leg wat aluminiumpapier over de cakevorm zodat deze niet gaat verbranden. Laat een goede 20 minuten in de oven tot dat de broodpudding zich aan het zetten is. Haal dan het aluminiumpapier weg en laat de broodpudding mooi bruin worden. Dit duurt nog ongeveer 10 minuten, maar zoals altijd, dit is afhankelijk van je type oven.

Laat even rusten. Bestrooi met poedersuiker en serveer met lemon curd en slagroom.

NM.

Mary Berry’s lemon pudding

0639

The Great British Bake Off is een succesverhaal, want of je nu van bakken houdt of niet, het is een blijft leuke televisie. Er is natuurlijk het element competitie –niemand verliest graag en zeker niet op TV – en er is het bakken – van Britse klassiekers tot internationale desserten. Daarnaast zijn er ook de vier presentatoren die hun steentje bijdragen. Mel Giedroyc en Sue Perkins zijn de twee die het geheel met de nodige dosis humor aan elkaar praten en zij hebben hun sporen verdiend als schrijvers voor Absolutely Fabulous. De twee juryleden, Paul Hollywood en Mary Berry, zorgen dan weer voor de nodige ernst en vakkennis. Paul Hollywood is een bakker uit de Merseyside die in een aantal grote hotels heeft gewerkt. Maar de ster van de show is de bijna tachtigjarige Mary Berry, afgestudeerd aan de prestigieuze Cordon Bleu school, schrijver van talrijke kookboeken en al eeuwen een culinair icoon op de BBC.

5821

Mary-Rosa Alleyne Berry, geboren in Bath (Somerset) en bijgenaamd ‘Bezza’ lijkt de ernst in persoon te zijn en 100% British. Je moet het maar kunnen: op een zeer elegante manier iemand zeggen dat hun Chocolate, almond praline and saffron opera cake helemaal nergens op lijkt, maar Mary Berry beheerst de kunst als geen ander.  En wat een mimiek!

Ik koos er één van haar recepten uit, namelijk de citroenpudding. Lemon pudding is niet haar uitvinding natuurlijk, want citroenpudding is een klassieker, maar het recept werd ooit bij een interview met haar gepubliceerd.

Pudding of dessert?

Nog even een woordje uitleg vooraf, dit om verwarring te vermijden: « a pudding is a dessert but a dessert is not always a pudding”. De Britten gebruiken het woord pudding om naar dessert in het algemeen te verwijzen. Indien ze pudding zullen serveren, zullen ze specifiek zeggen welke pudding, in dit geval lemon pudding. Dit is weeral iets dat historisch gegroeid is, want desserten waren de verfijnde internationale desserten die voor de hogere klasse bestemd waren, terwijl pudding de eerder rustieke, huisgemaakte nagerechten waren.

De magie van dit dessert zit in de dubbele consistentie. Tijdens het bakken vormt zich een sponsachtige bovenlaag en daaronder zit een dikke saus, met het mondgevoel  van lemon curd (zie artikel) of custard. Een lekker verfrissend dessert. Je kan in plaats van citroenen een mix van citroen, limoen en pompelmoes gebruiken.

0620

Wat heb je nodig ?

  • 50 gram zachte boter
  • 200  gram suiker
  • Zeste van 2 citroenen
  • 100 ml vers geperst citroensap
  • 3 grote eieren
  • 50 gram bloem
  • 250 ml melk
  • poedersuiker

Hoe maak je het ?

Warm de oven voor op 180 graden. Beboter een ovenschotel met wat boter.

Combineer de boter, de suiker en de zeste en klop op tot je massa heel bleek is geworden. Voeg het citroensap, de eigelen, de bloem en de melk erbij en meng goed dooreen. Het beslag zal eruit zien alsof het geschift is, maar dat is normaal.

Klop de eiwitten op in een propere, vetvrije kom tot ze stevig zijn (niet volledig stijf) en vouw deze voorzichtig bij je beslag. Giet in de ovenschotel en zet de ovenschotel in een grotere braadpan die tot halverwege gevuld is met warm water.

Bak af gedurende ongeveer 35 minuten of tot je pudding mooi lichtbruin van kleur is en gezet, maar toch nog zacht aanvoelt. Werk af met poedersuiker en dien op.

NM.

 

Warme citroentaart

7063

Voor het vieruurtje vandaag maken we een warme citroentaart. Ze is licht en verfrissend en ideaal voor onverwacht bezoek – etwas Feines für den Kaffeeklatsch.

En ze is ook snel klaar, zelfs al maak je de kruimeldeeg zelf. Ik ben een fan van de combinatie citroen en rozemarijn, dus verwerk ik graag een beetje verse rozemarijn in de kruimeldeeg. Een klein beetje – want rozemarijn overheerst nogal snel – voegt een extra subtiele dimensie toe. En wil je het nog iets verfijnder, maak dan je kruimeldeeg met pijnboompitten.

Er zijn vele soorten vulling voor een citroentaart, zoals bijvoorbeeld lemon curd (zie recept), custard, of een vulling volgens de sabayonmethode. Deze vulling is gemakkelijk te maken. Alles – uitgezonderd de eiwitten – mag in de foodprocessor. De eiwitten worden apart opgeklopt en er op het einde voorzichtig onder de rest van de vulling gevouwen. Dit zorgt voor een hele lichte vulling, een beetje sponsachtig. Denk je dat de vulling te zuur voor je smaak zal zijn, dank kan je er gewoon wat suiker bijdoen.

De basis van deze warme citroentaart is kruimeldeeg (of pâte brisée) die ook als afscherming dient zodat de vrijgekomen sappen niet doordringen en de korst van de taart dus krokant blijft.

Kruimeldeeg (Pâte brisée)

We geven je twee versies mee, namelijk met zelf gemaakt kruimeldeeg en met kruimeldeeg dat je in de winkel kan kopen. Gekocht is misschien wel gemakkelijk en snel, maar zelfgemaakte kruimeldeeg is zoveel lekkerder, en het is echt niet zoveel werk.

  1. Zelf gemaakt kruimeldeeg

Wat heb je nodig?

  • 200 gram bloem (gezeefd)
  • 150 gram ongezouten boter
  • 100 gram suiker
  • 10 gram water (1 EL)
  • 1 gram zout
  • Verse rozemarijn

Hoe maak je het?

Kneed de boter en voeg er de suiker en het zout aan toe. Zeef de bloem boven dit mengsel en bewerk met wrijvende bewegingen tot dat je een soort kruimels krijgt. Als al de bloem is opgenomen, sprenkel je de vloeistof er over en mag je deze massa tot een bol vormen, in plastiekfolie wikkelen en even laten rusten in de koelkast. Uitrollen op een bebloemd werkblad.

6644

  1. Gekocht kruimeldeeg

Rol de kruimeldeeg over je rechthoekige vorm en knip de randen bij waar nodig. Prik de bodem in met een vork. Leg een vel bakpapier over je kruimeldeeg en giet er bakbonen of keramische kogels in. We gaan eerst de kruimeldeeg blind bakken. Bak gedurende 10 minuten en verwijder dan het bakpapier en de bonen en laat nog 10 minuten verder bakken, of tot je deeg mooi goudbruin is.

Voor de vulling van de taart

Wat heb je nodig?

  • 75 gram ongezouten zachte boter
  • 150 gram suiker
  • 5 eieren, eigeel en eiwit gescheiden
  • 4 EL bloem, gezeefd
  • de zeste van 5 citroenen
  • het sap van 5 citroenen (je hebt ongeveer 140 ml nodig)
  • Poedersuiker voor de versiering

Hoe maak je het?

Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius.

Combineer de boter en de suiker in een food processor. Meng tot de boter de suiker volledig heeft opgenomen. Voeg er de eigelen bij en meng verder. Wanneer je een gladde massa hebt mag de bloem er bij. Pulse nog een paar keer kort. Als laatste gaat de zeste van citroen en het sap van de citroenen er bij.

Haal de vulling voor de taart uit de processor en transfereer naar een kom. Klop in een andere kom de eiwitten stijf en vouw deze voorzichtig onder de andere vulling. Giet vervolgens in de taartbodem. Zorg ervoor dat de vulling uitgevlakt is.

Zet de taart in het midden van de oven en bak ongeveer 40 minuten tot ze mooi goudkleurig is.

Versier met wat poedersuiker en dien onmiddellijk op.

NM.

 

 

De perfecte panna cotta

0019

Panna cotta behoort samen met tiramisu tot de populairste Italiaanse desserts. Desserts gemaakt van melk en room vind je in veel keukens terug en de verschillen zijn soms zeer klein: posset (zie recept), manjar blanco, de Engelse blanc-manger (koemelk en gebonden met maïzena) enzoverder, terwijl de echte panna cotta uit Piemonte gemaakt is met room en gelatine.

Panna cotta of gekookte room  is een elegant dessert met een fluwelen textuur, gemaakt door melk, room en suiker te laten opkomen, er dan gelatine bij te doen, in vormpjes gieten en in de ijskast te laten opstijven. Het wordt veelal geserveerd met één of andere coulis en vers fruit. Gemakkelijk te maken dus.

Maar niet alles is wat het lijkt, zoals met vele eenvoudige recepten. De smaak en de textuur moet echt zeer goed zijn, want je kan je niet verstoppen. Je kan dus snel en zonder al te veel moeite een goede panna cotta maken, maar wil je nog een stapje verder gaan dan zal je moeten experimenteren met de verhoudingen en de soorten room omdat dit de textuur gaat veranderen (rijker, romiger, lichter, …).

Aroma’s

Nog een woordje over aroma’s. De regel is dat als je er een aroma aan toevoegt, het delicaat en subtiel moet zijn. Het meest gebruikte aroma in panna cotta is een vanillestokje, maar je kan ook rozenwater, saffraan, karamel of de zeste van een citroen toevoegen. Laat de vanillestok een tiental minuten trekken in je mengsel, maar snij natuurlijk eerst de vanillestok open en schraap het vanillemerg er uit omdat dit er ook in moet.

Ook een vleugje alcohol kan, zoals bijvoorbeeld amaretto of cognac. Voeg dit echter toe op het einde wanneer het mengsel al iets afgekoeld is en begint op te stijven (geleren), of de smaak zal verdampen.

0029

Wat heb je nodig? Voor 6 personen

  • 4 blaadjes gelatine (zie artikel)
  • 350 ml dubbele room (zie hier voor tip)
  • 100 gram suiker
  • 350 ml volle melk
  • 1 vanille stok

Hoe maak je het?

Week de gelatineblaadjes in een kom met wat koud water.

Giet de room en de melk in een pan, voeg er de suiker bij verwarm op een zacht vuurtje al roerend tot de suiker is opgelost, tot net aan de kook. Neem de pan van het vuur en laat afkoelen.

Knijp de gelatine uit en roer deze in het lauwe roommengsel tot het opgelost is. Roer af en toe eens om.

Giet door een fijne zeef in de vormpjes. De gelatine zal nu zijn werk doen. Laat de vormpjes ongeveer 4 uur of een nacht in de koelkast rusten.

Tot zover ging alles zeer goed: maximum 15 minuten voorbereiding en een nachtje rusten, dus een dessert dat je gemakkelijk op voorhand kan maken.

Nu komt voor velen echter het moeilijkste deel: de panna cotta’s omdraaien op een bord. Je recept zal waarschijnlijk zeggen dat je potjes eerst een korte duik in kokend water moeten maken en dat je de inhoud met een mes moet losmaken. Spijtig genoeg en zeker in momenten van stress werkt dit niet, met als resultaat, verbrande vingers.

Een paar tips om dit te vermijden. Gebruik geen vormpjes met al te dikke randen. Vooraleer je de potjes vult, wrijf ze even in met een neutrale en smaakloze olie, dat helpt bij het losmaken. Ten tweede, vul de potjes tot bovenaan, dat helpt ook bij het losmaken, maar vooral bij het plaatsen op het bord. Om dit te vermijden kan je de panna cotta ook in mooie vormpjes maken en ze er helemaal niet uithalen.

Serveer de panna cotta bijvoorbeeld met wat vers rood fruit, dit zorgt voor een scherp contrast. Ik heb de panna cotta met lemon curd (zie recept) en met honing en pistachio noten geserveerd.

NM.

Lemon Curd zelf maken

0103

Citroenologie deel 1: lemon curd

Dat ik een voorliefde heb voor de scherpe smaak van citroenen is nu al wel gekend. Als het warm weer is en ik zie mooie blinkende citroenen dan ga ik nog meer op zoek naar verfrissende recepten. Een van mijn favoriete recepten trouwens is lemon curd, en ik geef het al onmiddellijk toe: ik kan niet van dit heerlijke goedje blijven en zou het ook overal bij gebruiken.

Deze 19e eeuwse teatime favoriet is klaar in minder dan 15 minuten en je hebt maar 4 ingrediënten nodig. Met andere woorden, het kost minder tijd om het zelf te maken, dan het in de winkel te gaan kopen. Daarbij heeft de winkelversie nooit die verse, scherpe en verfrissende citroensmaak van je zelfgemaakte lemon curd.

Lemon curd werd vooral geconsumeerd tijdens de Victoriaanse afternoon tea evenementen – zie artikel – en past zeer goed bij toast, scones (zie recept) en teacakes. Maar je kan het ook gebruiken om éclairs of profiterolles te vullen, tussen meringue (zie recept) of voor deze luchtige engelencake met aardbeien, lemon curd en mascarpone crème (zie recept).

Je kan de lemon curd echter niet maken met citroensap uit een flesje. Je hebt vooreerst die frisheid nodig van vers geperst citroensap, maar vooral de zeste van de citroen, want dat is de meest belangrijke component. De zeste is de smaakbom en bevat een essentiële olie die aan de lemon curd de intense smaak van citroen geven. Kies dus voor mooi uitziende citroenen zonder vlekken.

Gebruik een scherpe zester, type microplane, die enkel het buitenste dunne laagje van de citroen weghaalt en niet het bittere wit. Lemon curd is geen marmelade of confituur waarin je wel het wit kan gebruiken.

De meeste citroenen in de winkel hebben een waslaag om ze langer te kunnen bewaren. Spoelen onder water of boenen helpt niet veel, dus ga je misschien beter voor de bio-versie, of een versie waar de bladeren nog aan hangen, zo kan je onmiddellijk de versheid controleren.

De citroenen in de winkel zijn ook meestal zeer hard. Als je echter kan wachten, laat ze dan gedurende een paar dagen op kamertemperatuur wat zachter worden, zodat je meer sap krijgt. En vergeet ze niet voor het persen even over het aanrecht heen en weer te rollen met je hand om het sap los te maken.

Hieronder volgt het snelle en eenvoudige stap-voor-stap recept, zodat je makkelijk je eigen lemon curd kan maken. Dit recept levert  je ongeveer 350 ml lemon curd op.

 

Wat heb je nodig?

  • 3 grote eieren en 1 eierdooier
  • 200 gram suiker
  • de zeste en het sap van 4 citroenen
  • 100 gram ongezouten boter, op kamertemperatuur

Hoe maak je het?

Zet een pan water op een middelmatig vuur en neem een stainless steel kom die er boven past. Meng de eieren, het suiker en het citroensap in de kom en zet boven de pan. Roer voortdurend met een garde tot het mengsel dik geworden is. Dit duurt ongeveer 10 minuten.

Verwijder de kom van de hittebron en giet het mengsel onmiddellijk door een fijne zeef om eventuele klonters te verwijderen. Voeg de boter (die je in voordien in kleine brokjes hebt gesneden) bij het mengsel en blijf roeren met een garde tot alle boter gesmolten is. Voeg er nu de zeste bij en laat dit alles afkoelen. Doe het deksel op de gesteriliseerde bewaarpot zodat je geen velvorming krijgt (of leg er ander wat vershoudfolie over).

Je kan de lemon curd een week in de koelkast bewaren. Opmerking: Als je een ‘lichtere’ versie lemon curd wil, roer dan 120 ml opgeklopte slagroom door de lemon curd.

NM.

Luchtige engelencake met lemon curd, mascarpone crème en aardbeien

4853

Angel Food cake komt origineel uit Noord-Amerika en wordt zo genoemd omdat deze cake enorm luchtig en licht is. Het moest dus wel eten voor de engeltjes zijn. De tegenhanger met chocolade wordt dan weer devil’s food cake genoemd.

Dit soort cake maak je met een grote hoeveelheid eiwit en zonder rijsmiddel. Het eiwit wordt stijfgeklopt, gestabiliseerd met cream of tartar en wordt dan voorzichtig door de andere ingrediënten gemengd. Aangezien er geen gist of andere middelen gebruikt worden om het deeg te doen rijzen is het belangrijk om zo licht mogelijke bloem te gebruiken.

Angel food cake wordt normaal gebakken in een ronde hoge cakepan met een buis in het midden, om de cake zoveel mogelijk aanhechtingspunten te geven langs waar hij omhoog kan ‘kruipen’. Ik heb wel een andere cakevorm gebruikt.

De angel food cake zou ontstaan zijn in Noord-Amerika in het begin van de 19e eeuw, vermoedelijk in Pennsylvania. Vermits het maken van deze cake in die tijd geen gemakkelijke opdracht was omwille van het opkloppen van al die eiwitten, ontstond ook een zoektocht naar een middel om hieraan te verhelpen. Eens de eerste eierkloppers op de markt kwamen – zie Willis Johnson – krijgt het patent voor de eierklopper – steeg ook de populariteit van deze cake.

Ik heb voor dit recept  een licht aangepaste versie van de Angel Food cake gemaakt, afgewerkt met lemon curd, mascarpone crème en lekkere verse Belgische aardbeien uit Hoogstraten.

Vergeet niet de cake te snijden met een getand mes. De druk van een gewoon mes op de cake, drukt hem plat – net zoals bij een spons – in plaats van hem te snijden. Vandaar dat men deze cake soms ook sponscake – sponge cake – noemt.

Wat heb je nodig?

Voor de cake

  • 150 gram bloem, gezeefd
  • 250 gram suiker
  • 1 ½  cup of ongeveer 375 ml eiwit (van ongeveer 10 eieren)
  • 1 EL vers geperst citroensap
  • 1 EL cream of tartar
  • Wat zout
  • ½ EL vanilla extract (zie recept)
  • Een bakje aardbeien

5165

Voor de lemon curd

  • 3 grote eieren en 1 eierdooier
  • 200 gram suiker
  • de zeste en het sap van 4 citroenen
  • 100 gram ongezouten boter, op kamertemperatuur

Voor de mascarpone crème

  • 120 gram mascarpone op kamertemperatuur
  • 125 ml room (35%)
  • 1 EL poedersuiker
  • ½ EL vanilla extract

Hoe maak je het?

We beginnen met de lemon curd en de mascarpone crème omdat je die gemakkelijk een dag op voorhand kan maken.

0065

De Lemon Curd

Zet een pan water op een middelmatig vuur en neem een stainless steel kom die er boven past. Meng de eieren, het suiker en het citroensap in de kom en zet boven de pan. Roer voortdurend met een garde tot het mengsel dik geworden is. Dit duurt ongeveer 10 minuten.

Verwijder de kom van de hittebron en giet het mengsel onmiddellijk door een fijne zeef om eventuele klonters te verwijderen. Voeg de boter (die je in voordien in kleine brokjes hebt gesneden) bij het mengsel en blijf roeren met een garde tot alle boter gesmolten is. Voeg er nu de zeste bij en laat dit alles afkoelen. Doe het deksel op de gesteriliseerde bewaarpot zodat je geen velvorming krijgt (of leg er ander wat vershoudfolie over).

Je kan de lemon curd een week in de koelkast bewaren. Opmerking: Als je een ‘lichtere’ versie lemon curd wil, roer dan 120 ml opgeklopte slagroom door de lemon curd.

De Mascarpone crème

Klop de room op met de poedersuiker en het vanilla extract en voeg bij de mascarpone. Meng voorzichtig door mekaar. Je kan deze crème gemakkelijk een dag op voorhand maken en in de koelkast bewaren.

De Angel Food Cake

Zeef de bloem met ½ cup suiker in een aparte kom.

Neem een grote, propere en vetvrije pot, doe er het eiwit in en klop met een garde of met de mixer tot het begint te schuimen. Doe er het vers citroensap en de cream of tartar bij en een snuifje zout en klop verder tot je zachte pieken hebt. Voeg er geleidelijk aan de rest van de suiker bij tot je mooie, glanzende, stijve pieken hebt.

Nu komt het delicate werk: we gaan nu beetje bij beetje de bloem bovenop het stijfgeklopte eiwit zeven en er voorzichtig ondermengen. Giet het deeg in je cakevorm en ga er voorzichtig met een spatel door om eventuele grote luchtbubbels te verwijderen.

Bak gedurende 40 minuten of tot je voelt dat de cake veerkrachtig is als je er aan voelt. Laat de cake afkoelen in de vorm, liefst omgekeerd (de oorspronkelijk cake vorm had pootjes, speciaal om de vorm te kunnen omkeren na het bakken, hier moet je vooral creatief zijn).

De assemblage van de cake

Snijd de cake middendoor met een getand mes. Ik gebruik hiervoor naaigaren omdat dit veel gemakkelijker gaat dan met een mes. Haal het bovenste gedeelte er voorzichtig af en zet even opzij. Verdeel de lemon curd gelijkmatig over het onderste gedeelte van de cake. Zet nu het bovenste gedeelte er weer op.

Spatel de mascarpone crème op het bovenste gedeelte. Er mag een flinke laag op want we gaan er de aardbeien in vastzetten.

Garneer met stukken aardbei en je bent klaar. Snij voorzichtig in stukken met een getand mes.

NM.

Afternoon Tea

5224

Earl Grey Tea

Charles, de 2nd Earl Grey werd op 13 maart 1764 geboren in Howick Hall in Northumberland. Hij was de man wiens naam onlosmakelijk verbonden is met Earl Grey Tea, en dit al 252 jaar lang. De thee werd speciaal gemaakt om de slechte smaak van het water op het familiedomein te verdoezelen. Het water had namelijk een doortastende kalksteensmaak. Een Chinese mandarijn maakte hiervoor een speciale mengeling van zwarte thee en bergamot. Deze thee werd heel populair in de Londense salons, doordat Lady Grey deze aan haar gasten serveerde. En de Earl Grey Tea was geboren. Thee en ook afternoon tea zijn eeuwen later nog steeds heel populair, maar het moet wel allemaal volgens de regels van de kunst gebeuren. Zowel voor het thee drinken als voor de afternoon tea bestaan een hoop regels en er zijn ontelbare boeken over thee etiquette geschreven. We probeerden een overzicht te maken.

Weg met de keramieken theepot.

Een paar maanden geleden stonden alle kranten in het VK vol met een revolutionaire doorbraak in het theegebeuren, namelijk een wetenschappelijk en technologisch onderzoek naar een theepot die niet lekt. En dat onderzoek werd dan nog door de Fransen gedaan, namelijk de Universiteit van Lyon. De experten vloeistof dynamica kwamen tot het besluit dat het lekken van een theepot veroorzaakt wordt door hydro-capillair effect. En dat een deel van de oplossing erin bestaat om de lip van snuit van een theepot zo dun mogelijk te houden.

Gans Engeland stond direct op zijn achterste poten, met al meteen een reactie van de Britse zilversmeden, die stelden dat zij al sedert 1600 de perfecte theepot maken. Zilver is een perfecte warmtegeleider dus de pot moet niet zoveel opgewarmd worden. Zilver is een edelmetaal en is veel dunner en minder poreus dan keramiek. Volgens de zilversmeden zijn het dus de keramieken theepotten die lekken en dus zorgen voor theevlekken op de tafellakens. Ze raden dus iedereen aan om geen keramieken theepotten meer te kopen en dus te investeren in een goede zilveren pot.

1527

Afternoon Tea

Afternoon tea is meer dan een vieruurtje, want er komt heel wat bij kijken. Het is bijna een rituele maaltijd, want niet alleen het tijdstip is belangrijk maar je zet ook niet zomaar om het even wat op tafel.

We gingen even kijken en proeven aan de andere kant van het kanaal en vroegen het aan de specialisten.  Badgers Tea House kan je vinden in Alfriston, een minuscuul maar zeer gezellig dorpje in East Sussex is één van de beste etablissementen voor thee. Badgers Tea House, gevestigd in een 500 jaar oude bakkerij, is al verschillende keren verkozen tot één van de beste in het VK.  De thee wordt inderdaad volgens de regels van de kunst geserveerd in een zilveren theepot en voor de versnaperingen is er een enorme selectie uit alle soorten gebak. Alle cakes en scones zijn dagelijks vers gebakken door de uitbaters Michael Luttig en Lynn Attfield. En die worden op het beste servies van ‘Royal Albert bone China‘ geserveerd.  En we gingen onder andere ook proeven in het statige Herstmonceux Castle, ook in East Sussex.

Afternoon Tea Etiquette

De traditionele tijd van de dag voor afternoon tea is 16 uur. De meeste tearooms en hotels serveren echter afternoon tea van 15 tot 17 uur. Bij afternoon tea hoort vanzelfsprekend een grote keuze aan thee, en dan drie specifieke “couverts” gangen: kleine sandwiches (of savones), scones en gebak. Afternoon tea werd soms “low tea” genoemd omdat het op lage tafeltjes naast zetels werd geserveerd.

Afternoon tea was eigenlijk een social event voor de upper class, dit om de periode tussen de lunch en het avondmaal – dat rond 20.00 uur werd geserveerd – te overbruggen. Het is eigenlijk een mini maaltijd. High Tea was de echte avondmaaltijd voor de werkende klasse die om 18.00 uur gedaan had met werken.

Herstmonceux Castle 1

Wat heb je nodig?

Bij een formele afternoon tea mag je het zilverwerk bovenhalen en een tea service voorzien. Komt Hyacinth Bucquet niet op bezoek mag het allemaal wat minder formeel. Aan het einde van de tafel zet je de theepot, melk en suiker op een (zilveren) serveerschaal. Rechts komen de theekopjes en bordjes (saucers) en de theelepels. Links komen de borden, messen en vorken en de servetten. Dan komen de borden met de versnaperingen.

Het bestek

Volgens de regels van de kunst moeten er voldoende borden en bestek zijn, zeker indien er volledige cakes of taarten worden geserveerd, die zacht of plakkerig zijn, of  die gevuld zijn met room of crème. Zeker indien er boter, marmelade of lemon curd wordt geserveerd bij de scones, moeten er botermessen en dergelijke voorhanden zijn. Absoluut te vermijden is je eigen vork of mes gebruiken in de boter of de confituur.

De regels hierboven gelden wanneer het om een afternoon tea in buffetvorm gaat. Indien het een formele gezeten afternoon tea is moet je deze bestekken voorzien voor elke gast.

Hoe hou je een theekopje vast?

Overtredingen tegen de volgende regels worden zwaar bestraft, want een theekopje neem je niet gelijk hoe vast. Het bordje moet in de palm van de linkerhand vastgenomen worden, de vingers van de linkerhand lichtjes gespreid, zodat het bordje en kopje eigenlijk op de vier vingers rusten. De duim dient om het kopje in evenwicht te houden.  Bij het drinken gaat de wijsvinger door het oor van het kopje, de duim evenals de tweede vinger er net boven voor steun. De twee overblijvende vingers volgen de natuurlijke vorm van het theekopje. De pink naar omhoog bij het drinken is toegelaten.

Absoluut uit den boze is het oor NIET gebruiken, of de inhoud van je theekopje laten ronddraaien, zoals bijvoorbeeld bij wijn.

Hoe roer je in een theekopje?

Roeren in een theekopje gebeurt zachtjes en zonder geluid, met kleine cirkelvormige bewegingen, ZONDER de randen van je theekopje te raken. Het lepeltje gaat na het roeren terug op het bordje met het handvat van de lepel in de zelfde richting als het oor van het kopje. Denk aan een uurwerk en plaats zowel het lepeltje  als het oor op 4 uur.

Absoluut te vermijden is het lepeltje in het kopje thee laten staan, het lepeltje voor het kopje leggen, geluid maken bij het roeren of het lepeltje met geluid op het bordje laten vallen. So not done!

Morsen

Het is soms niet te vermijden maar wat als je thee hebt gemorst op je theebordje? Je kan natuurlijk altijd een nieuw bordje vragen of je kan een papieren servet tussen het theekopje en het bordje leggen om het vocht op te nemen. Leg de doornatte servet vervolgens op een vrij bord.

Om deze vervelende situatie te vermijden vul je je theekopje best maar tot drie vierde vol.

Tafellinnen en servetten

Het Engelse woord voor servet is napkin en dat komt van het Franse naperon en betekent zoveel als klein tafelkleed. Vroeger waren de servetten zo groot als een badhanddoek om dat het volledige maal met de vingers werd gegeten.  De moderne etiquette vraagt dat je de servet altijd op de knie legt en niet op tafel. De grote servetten voor avond eten mogen opengevouwen worden, maar de vouw ligt richting lichaam, terwijl voor de kleinere dessert of afternoon tea servetten volledig mogen  worden opengevouwen. Wanneer je om de een of andere reden je plaats moet verlaten, leg je de servet op je stoel en niet op tafel. Je stoel gaat ondertussen terug onder de tafel.

In een formele setting zal het einde van de afternoon tea eindigen wanneer de gastheer of gastvrouw zijn of haar servet op tafel legt. De servet wordt niet terug opgevouwen maar in het midden vastgenomen en losjes aan de linkerkant van het bord gelegd.

Een absoluut te vermijden faux pas is je gebruikte servet voor het einde van de maaltijd op tafel leggen.

Hoe schenk je thee?

Thee wordt altijd door de gastheer of -vrouw geschonken, nooit door bedienden. Je schenkt één kopje tegelijk en vraagt telkens aan je gast of de thee sterk of minder sterk moet zijn. Ter vermijden is het kopje te vol doen (zie volgend punt).

Thee met melk, suiker en citroen

Volgens de brieven van Madame de Sévigné was Madame de la Sablière, een echte salonnière uit de 17e eeuw, de eerste persoon die ooit melk in haar thee deed. De serviezen waren zo fijn in die tijd dat ze er eerst een scheutje koude melk in goot , zodat haar fijn servies in porselein door de hete thee niet zou kraken. Het had dus niets met smaak te maken. Tegenwoordig met de theebuideltjes of losse theeblaadjes laat je die eerst een paar minuten trekken zodat de temperatuur al gedaald is en hebben we het probleem van het tere porselein niet meer.

Melk complementeert de smaak van sommige thee – zoals bijvoorbeeld Ceylon en volle Indiase thee. Maar de melk eerst in je kop gieten en pas dan de thee is  de grootste faux pas die je kan maken. Onvergeeflijk. Door de melk kan je de sterkte van de thee helemaal niet meer beoordelen, want daar heb je de kleur voor nodig.

Je kan suiker bij de thee gebruiken maar enkel klontjes. Losse suiker is niet zo proper want het morst gemakkelijk.

Ook citroen bij de thee kan, sommige thee vraagt gewoon om wat citroen. De citroen snij je in hele dunne schijfjes en worden op een bord bij de melk en suiker geplaatst. Liefst met een speciale citroenvork. De citroen blijft in de thee en wordt pas verwijderd indien je een verse kop thee neemt.

Ook met citroen bij de thee kan je helemaal de mist ingaan. Eerst de thee en dan pas de citroen. Absoluut te vermijden is het schijfje citroen uit je thee halen en op je onderbord leggen, de pitten uit je citroen halen (ze moeten erin blijven voor de smaak) of de citroen uitpersen met een lepel.

NM.