Tag Archives: carciofi alla Romana

Gekarameliseerde artisjok met pijnboompitten en zeste van citroen

0062 - Copy Sagra del Carciofi

Zoek het maar eens op in Google, maar mei is de maand bij uitstek voor de artisjokken. Castroville, een klein stadje in Californië en gezegend met het perfecte klimaat voor het telen van artisjok, viert al meer dan 50 jaar het Artisjok festival. Maar ook in Italië zijn de festivals ter ere van de artisjok (sagra del carciofo) niet meer bij te houden (in Brindisi, Ramacca, Niscemi, Cerda enzovoort).

Een artisjokkenhart hebben

Veel voedingsproducten en ingrediënten komen voor in spreekwoorden, zo ook de artisjok. “Een artisjokkenhart hebben” of het Franse “avoir un coeur d’artichaut” zijn spreekwoorden uit de vroege 19e eeuw. Ze verwijzen naar iemand die veel minnaars heeft, want hij of zij verdelen hun liefde over vele personen, zoals de vele blaadjes van de artisjok (une feuille pour tout le monde). En het hart is natuurlijk het centrale deel van de groente, waarrond de blaadjes zitten.

Norma Jean Baker

Het spreekwoord bestond al heel lang toen op 1 juni 1926 Norma marilyn-monroe-artichoke-queenJean Baker wordt geboren. Ze werd het sekssymbool van de volgende decennia onder haar pseudoniem Marilyn Monroe, en is dat eigenlijk altijd gebleven. Wat weinigen weten is dat ze haar mondaine carrière begon met het winnen van de titel ‘Miss Artisjok’ in 1947. Toeval of niet maar Marilyn Monroe wordt een liederlijk leven toegeschreven en zelfs vorige haalde ze weer de krantenkoppen met één of andere relatie. Duidelijk een ‘artisjokkenhart’!

Wij gaan artisjokken klaarmaken, deze keer niet de klassieke Carciofi alla Romana (zie recept), maar wel in honing gekarameliseerde artisjokken – carciofi caramellati – afgewerkt met zeste van citroen. Een heel lekker bijgerecht.

Wat heb je nodig? Voor 4 personen

  • 8 stevige artisjokken
  • 1 citroen
  • 2 EL pijnboompitten
  • 2 EL acaciahoning
  • Olijfolie
  • Peper en zout

Hoe maak je het?

Haal de zeste van de citroen met een dunschiller en snij deze in fijne strips. Pers de citroen uit.

Een artisjok is eigenlijk een distel. Snij de steel van de artisjokken en verwijder ook de onderste taaie bladeren. Vergeet niet de snijkant met wat citroensap in te wrijven want anders wordt hij binnen de kortste keren zwart. Ook de bovenste bladeren mogen er af, want die bevatten weinig of geen vruchtvlees. Snij de artisjokken in vier en verwijder het binnenste haar. Bewaar de in stukken gesneden artisjokken in koud water met wat citroensap tot je klaar bent voor de rest van de bereiding.

Breng een grote pan water aan de kook. Voeg er wat van het citroensap bij, zo blijven de stukken artisjok mooi groen en gaan ze niet verkleuren. Kook de artisjokken tussen de 15 en 40 minuten, afhankelijk van de grootte. Je kan de gaarheid testen door met een vork in de bodem te prikken of door een blaadje los te maken. Als het gemakkelijk los komt is de artisjok gaar. Giet het water af.

Rooster de pijnboompitten goudbruin in een droge pan. Haal ze uit de pan en zet even apart.

Verwarm wat olijfolie in de pan en bak de artisjokken kort aan. Verlaag het vuur en overgiet met de honing en laat rustig karameliseren. Schud de pan regelmatig op. Voeg op het einde de zeste van citroen erbij. Kruiden met peper en zout. Controleer de smaak en voeg eventueel nog een paar druppeltjes vers citroensap toe.

Buon appetito,

NM.

Carciofi alla Romana

8033

Marilyn Monroe: Miss Artisjok 1947

Op 1 juni 1926 wordt in Los Angeles, Norma Jean Baker geboren. Ze werd een icoon en sekssymbool in de jaren vijftig onder haar pseudoniem Marilyn Monroe, en is dat eigenlijk altijd gebleven. Wat weinigen weten is dat ze haar mondaine carrière begon met het winnen van de prestigieuze titel ‘Miss Artisjok’ in 1947. Dit marilyn-monroe-artichoke-queenevenement vond plaats in Castroville in Californië, een klein kuststadje van 6000 inwoners, gelegen in een landbouwgebied en gezegend met het perfecte klimaat voor het telen van artisjokken. Castroville is het artisjok centrum bij uitstek. Al meer dan 50 jaar lang wordt daar rond midden mei het Artisjok festival georganiseerd (voor meer info klik Artichoke Festival)

Middeleeuws en vegetarisch

Artisjokken worden al zeer lang in de keuken gebruikt. In de late Middeleeuwen werd aangeraden om  artisjokken te eten op de door de kerk georganiseerde vleesloze dagen (Etienne de LAIGUE, Singulier traicte contenant la propriete des Tortues, Escargotz, Grenoilles, et Artichaultz 1534). Het klassieke gerecht ‘artisjokken met hollandaise saus’, dat de goedkeuring van de kerk kreeg, was zo een alternatief gerecht ontworpen door La Varenne voor de talrijke vleesloze dagen.

Catharina de Medici

In de voetsporen van Catharina de Medici: in de oven gebakken ei op Florentijnse wijze” bracht U het verhaal hoe Catharina onder andere artisjokken introduceerde aan het Franse hof. Ze organiseerde dikwijls festivals aan het hof,  “magnificences” genoemd, waarbij er regelmatig “garmugia”, artisjokkensoep op het menu stond, haar favoriete gerecht.

0909

Cynar (zie artikel)

Cynar werd in Italië gelanceerd in 1952. Ondernemer Angelo Dalle Molle experimenteerde met cynarine, een bittere stof uit de wortels en bladeren van artisjok. Hij verfijnde de smaak met 13 kruiden en planten tot een diepbruine bitterzoete likeur. Cynar was geboren en zag zijn succes snel uitbreiden over de landsgrenzen.

Een Romeinse delicatesse

De eetbare gedeelten van de artisjok (Cynara scolymus) zijn de vlezige schutbladeren en het  hart. We gaan vandaag een klassieker maken met de artisjokharten, namelijk “carciofi alla Romana”, een gerecht dat onlosmakelijk verbonden is met Rome. De artisjokharten worden gegaard in olijfolie met look en balsamico: je kan dit serveren als antipasto of voorgerecht.

Wat heb je nodig?

  • 6 artisjokken
  • 2 EL vers geperst citroensap
  • ½ cup witte wijn
  • ½ cup olijfolie
  • 4 teentjes look
  • 2 theelepels balsamico azijn
  • 1 cup water
  • Zout en vers gemalen peper
  • Platte peterselie
  • 3 EL geschaafde Parmezaanse kaas

Hoe maak je het?

Vul een kom voor de helft met water. Verwijder de bladeren van de artisjokken met een scherp mes tot je enkel de harten over hebt en snij deze in vier delen. Doe het vers geperst citroensap in een kom met water en voeg er de artisjokharten bij. Laat  rusten gedurende 10 minuten. Giet daarna het water weg en droog de artisjokharten met keukenpapier.

Neem een pan en doe er de artisjokharten, de witte wijn, de olijfolie, look en balsamico azijn in en laat gedurende 5 minuten sudderen op een zacht vuurtje.

Doe er het water, zout en peper bij, zet een deksel op de pan en laat verder garen gedurende 15 tot 20 minuten tot de artisjokharten zacht geworden zijn.

Giet dit alles op een serveerschotel, werk af met peper en zout, de platte peterselie en de parmezaanse kaas en dien op. Je kan dit ook koud serveren.

NM.